D. 1793 Antakya – Ö. 15 Ekim 1851 Manisa

Asıl adı Ahmed Vehbî’dir. Antakya’da doğmuştur, doğum tarihi kesin bilinmemekle birlikte, Manisa’ya 1833’de geldiği ve bu tarihte takriben kırk yaşlarında olduğu bilindiğinden 1793 yılında doğduğu kabul edilebilir. Babası Mehmed Emin Efendi olup annesinin ismi bilinmemektedir. İlk tahsilini Antakya’da yapan Ahmed Vehbî Efendi, Mısır ve İstanbul’da bu tahsili arttırmış, Fatih medresesinde bir süre müderrislik yapmıştır. Dergâhı İstanbul’un Kartal semtinde bulunan Rifâî tarikatının Ma’rifî kolundan Seyyid Muhammed Ma’rifî (ö. 1824)’ye intisab etmiş, hilafet aldıktan sonra irşad göreviyle Manisa’ya gönderilmiştir. Burada Hatûniye ve İbrahim Çelebi medreselerinde görev yapmış, Manisa eşrafından Rüstem Ağa ve arkadaşlarının da yardımlarıyla alınan arsa üzerinde tekkesini yaptırmıştır. “Entekkeliler Dergâhı” olarak bilinen yapı, halk arasında “Antakya” kelimesinin “Entekke” olarak telaffuzundan dolayı bu isimle anılmaktadır. Burada on sekiz sene şeyhlik yapmış, hemen hepsi Ege bölgesinde faaliyet gösteren dokuz halife yetiştirmiştir. Bunlardan Hasan Rıza Efendi İstanbul’a gitmiş ve Mehmed Âkif Ersoy’un Said Paşa İmamı şiirine konu olmuştur. Ahmed Vehbî Efendi, 19 Zilhicce 1267 (15 Ekim 1851) tarihinde vefat etmiş ve tekkesine defnedilmiştir. Günümüzde de Manisa şehrindeki İbrahim Çelebi Cami karşısında bulunan dergâhının türbe kısmında yatmaktadır. Vehbî mahlasıyla şiirler yazan şairin, elde sadece iki şiiri bulunmaktadır (Okumuş 2003: 20-21). Hakkında çeşitli menkıbeler anlatılmakta olup (Okumuş 2003: 24-26; Pehlivan 2010: 103-109) kabri ziyaretgâhtır (Pehlivan 2012: 80-81; 107-108).

Vahdet-i vücûd anlayışını yansıtan şiirlerinde, takdirin tedbiri bozacağı, insanın Hakkın tecellisi olduğu, görünenler dünyasının Hakk’ın farklı tecellilerinden ibaret olduğu gibi fikirler işlenmiştir. Eldeki az sayıdaki şiirinde rahat bir söyleyişinin olduğu, deyimlerden yararlandığı görülmektedir. “Mekteb-i irfâna gidip/ Âyet-i Kur’ân okuruz” dizeleriyle başlayan şiiri, ilahi formunda bestelenmiş olup tasavvuf çevrelerinde okunmaktadır.

http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vehbi-ahmed erişim: 15.11.2022