D. 1891 Antakya – Ö. 23 Nisan 1971 İskenderun

1891 Yılında Antakya’nın Ulucami Mahallesinde doğdu. İlköğrenimini Antakya Rüşdiyesinde tamamlayan Nuri Aydın (Konuralp), 1912-1913 öğretim yılında Halep Muallim Mektebinden mezun olduktan sonra, 1913 yılı Aralık ayında, Antakya Numune İptidaisi baş muallimliğine tayin edildi. 28 Ağustos 1914’te sevk edildiği İhtiyat Zabiti Karargâhındaki (Yedek subay karargâhı) eğitimini 20 Temmuz’da tamamladıktan sonra, Onuncu Kafkas Kolordusu cephane kolları emrine verildi. Savaşın sonuna kadar bu alayda yedek subay (ikinci mülazım) olarak görev yaptı. Mondros Mütarekesi sonunda terhis edilerek Antakya’ya gelen Nuri Aydın, Mütareke sonrası Antakya’nın durumunu şöyle özetlemektedir: “Yurdumu Fransızlar tarafından işgal edilmiş buldum. Halkın ruhu çok bozulmuştu. Buradan işe başlamayı muvafık gördüm. Birkaç hamiyetli gençle beraber propaganda heyeti kurduk. Hükümet-i zaile memurlarının seyyiatı Türklüğe mal edilmişti. Cuma ve bayram hutbelerinde Türk’e nefret izhar ediliyordu. Araplık propagandaları küstahlığını bu derece ileri götürmüştü. Bu kurulan propaganda heyeti işte bu nefreti muhabbete kalp için uğraştı. Türk’ü sena eden ilk hutbe Şeyh Ali Camiinde okunmak suretiyle Türkün sesi yükseltildi.”13 Nuri Aydın, Antakya’nın işgalinden Ankara Antlaşması’na kadar Fransızlara karşı sürdürülen silahlı mücadele döneminde büyük yararlıklar gösterdi. Başlangıçta, Halep Arap devleti için mücadele eden çeteler arasında bulunan Türk subayı Asım Bey’in emrinde çalıştı. Bir süre sonra bu çeteden ayrılan Nuri Aydın ve arkadaşları, Hassa’da teşkil edilen Kadri Bey müfrezesine katılarak Anadolu’daki millî güçlerle işbirliği sağladılar. Nuri Aydın Konuralp, bu dönemdeki faaliyetleri hakkında şu bilgileri vermektedir: “Halep’in Fransızlar tarafından işgali sıralarında Antakya Heyet-i Merkeziye (Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti) Reisi Türkmenzade Ahmet Ağa tarafından, hal-i faaliyette bulunan Arap çetesine ilhak emri aldım. Derhal beş ihtiyat zabiti arkadaşımla mezkûr kuvvetlerin kumandanı bulunan Yüzbaşı Asım Bey’e, Narlıca karargâhında iltihak ettim (Haziran 1920). Fransızların Halep’e girmelerine mani olacak kuvve-i seferiyeye Karbeyaz Bölüğü kumandanı olarak iştirak ettim. Propagandanın en büyük silah olduğunu tecrübe bana göstermişti. Burada da Türk efradının askerlik yapmışlarından bir propaganda heyeti teşkil ederek Antakya ve havalisinde Araplığı tesis için İbrahim Henano, Suphi Bereket, Yüzbaşı Asım tarafından vücuda getirilen kuvveti içinden yıkıcı propagandaya başlattım. İdlip önlerinde Halep’in teslim olduğu haberi duyulur duyulmaz Arap liderlerinin Halep’i sattıkları ve İbrahim Henano ile Suphi Bereket’e yirmişer bin altınlık banka çeki geldiği, Türk ordusunun Kürt dağlarını tuttuğu, Yeşil Ordu’nun İskenderun dağlarını aştığı gibi mutad haberlerle İbrahim Henano’nun önünde çekilen Arap bayrağı halk kuvvetlerine tepelettirildi. Oradan Antakya’ya dönülerek şehrin her tarafına Türk bayrakları keşide ettirildi. Bundan sonra ele geçirdiğimiz kuvvetle Hassa’da teşkil edilen Kadri Bey müfrezesine iltihak ederek Beylan Gediği ve Boklukaya harplerini yaptıktan sonra Hassa üzerinden Maraş’ta İkinci mıntıka kumandanı Selahattin Adil Bey’e müracaat edilerek Yüzbaşı Ali Bedri Bey’le birlikte Antep-Kilis üzerinden Antakya’nın Kuseyir dağlarına gelindi ve burada teşkilata başlanıldı. Burada cereyan eden harplerden, Cisirşugur, Cisihadit ve bilhassa Derküş boğazı harplerinde millî vazifemi layıkıyla ifa ettim. General Gobo’nun faik ve mücehhez kuvveti karşısında Bedri Bey’in Maraş istikametinde çekilmesi üzerine Şeyhköy ve Ordu dağlarına çekilerek dağ Türklerinden 300 kişilik bir müfreze ile halkı idare için merkezi Yukarı Kuseyir’de kâin Şehköyünde Abdüsselam ağanın idaresinde ve bilahare merkezi Ordu karyesinde ve Hacı Hüsam ağanın idaresinde iki nahiye vücuda getirdim. Bu teşkilat Özdemir Bey’in havalimiz kumandanlığını deruhte edinceye kadar devam ederek Fransız otoriteleri üzerine müteaddit darbeler indirmiştir. Özdemir Bey’in idaresinde yapılan tensikatta üçüncü grup birinci mıntıka kumandanı ile Antakya cephesi müdafaasında naçiz hizmetlerde bulundum.”

Ahmet Faik Türkmen, Fransızlara karşı yürütülen silahlı mücadele devresine ayırdığı eserinde Nuri Aydın’ın Konuralp mücadelesine de geniş yer vermektedir. Nuri Aydın, Fransızlara karşı yaptığı mücadelelerden bahsederken, “bilhassa Derküş boğazı harplerinde millî vazifemi layıkıyla ifa ettim” demektedir. 7 Ocak 1921’de, iki tabur Fransız askerinin Hatay’dan Kuseyr yaylasına gitmek üzere hareket ettiğinin haber alınması üzerine, yol üzerinde tek geçit yeri olan Derküş boğazında pusu kurulmuştu. Derküş muharebesi sonunda Fransızlardan çok sayıda ganimet ele geçirildi.15 Nuri Aydın Konuralp, Ankara Antlaşması’nın imzalanmasından sonra Gaziantep, Hassa, Dörtyol ve yöresinde görev yaptı. İzmir’in kurtuluşu üzerine Adana’ya gelerek öğretmenlik mesleğiyle ilgili görevlerde bulundu: Adana Öksüz Yurdu öğretmenliği, Adana Namık Kemal Mektebi öğretmenliği, Pozantı nahiyesi başöğretmenliği, Karaisalı kazası maarif memurluğu, Adana Ziya Gökalp Okulu başöğretmenliği. Nuri Aydın Konuralp, Hatay mücadelesinin sonraki aşamalarında da faal görevlerde bulundu. 1923’te Adana’da kurulan Antakya-İskenderun Yurdu’nda kurucu ve idare heyeti azası olarak çalıştı. 1937’de kurulan Hatay Erginlik Cemiyeti’nin Dörtyol şubesinde idare heyeti azalığında bulundu. Bir süre, Antakya’da Cumhuriyet Halk Partisi propaganda grubunda çalıştıktan sonra Kırkhan-Aktepe nahiyesi parti başkanlığına gönderildi. Hatay’da seçimlerin yapıldığı tarihlerde, Abdurrahman Melek’in valiliği (6 Haziran-2 Eylül 1938) zamanında Aktepe nahiyesi müdürlüğüne tayin edildi. Buradaki takviyeli dağ alayı komutanı Albay Şükrü Kanatlı ile işbirliği yaparak kaçakçılığa karşı mücadelede bulundu. Nuri Aydın Konuralp, Hatay Millet Meclisi’ne Antakya milletvekili olarak katılmıştır.

Bir süre İskenderun Halk Evi Başkanlığı görevini yürüttü. 23 Nisan 1948 – 29 Ağustos 1974 tarihleri arasında yayınlanan Hatay Postası gazetesinin kurucusu ve baş yazarıydı. 1970 yılında Hatay Kurtuluş ve Kurtarış Mücadelesi Tarihi kitabını yayınladı. Hatay Postası gazetesini çıkarırken Ankara hükümetlerinden ciddi destekler aldı.

Hatay Postası Gazetesine yapılan kağıt yardımı.

BCA 490-1-0-0 / CUMHURİYET HALK PARTİSİ  1385 – 597  8.BÜRO 18.05.1950

 

Hatay Postası Gazetesine Selim Çelenk’in para yardımı yapılması isteği.

BCA 490-1-0-0 / CUMHURİYET HALK PARTİSİ  1385 – 597  8.BÜRO 18.05.1950

 

 

Hatay Postası’nın 16 Eylül 1948 Tarihli Nüshası

– BCA 490-1-0-0 / CUMHURİYET HALK PARTİSİ  1385 – 597  8.BÜRO 18.05.1950-

 

 

– BN

– BCA 490-1-0-0 / CUMHURİYET HALK PARTİSİ  1385 – 597  8.BÜRO 18.05.1950-

– ÇAPA, Mustafa, “Hatay Mücadelesine Katılanların Anıları”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi Sayı: 62, Bahar 2018, s. 21-38.