Halil Ağa Cami (Tar. Mim.) : Hatay İli Antakya Merkez İlçesi Şirince Mahallesi’nde bulunan Halil Ağa Camii, 1276 numaralı parsel üzerinde yaklaşık 624 m² büyüklüğünde bir alanı kaplamaktadır. Cami, 01.10.1971 tarihinde anıt, 08.02.1983 tarihinde eski eser olarak tescil edilmiştir.

1930 tarihli tapu senedinde mülkiyet “Halil Ağa Cami” adına kayıtlı olup, 13.02.1941 tarihli çaplı tasarruf vesikasında caminin Salih Boyacı oğlu Abdulkadir’in tevliyeti altında olduğu belirtilmektedir.

1276 numaralı parsel, tam düzgün olmayan dikdörtgene yakın bir geometride olup komşu parseller ve sokaklar ile çevrilidir:

– Kuzey: 1252, 1253, 1254, 1255

– Kuzeybatı: Basmahane Sokak; ayrıca 1256, 1257, 1258, 1259

– Güney: 1261, 1262, 1265, 2488, 2490

– Güneydoğu ve Doğu: Oğuzlar Caddesi ve parsel numarasız bir işyeri

Parsel üzerinde cami, minare, bir oda, tuvaletler ve abdesthane bulunmaktadır. Avluya Oğuzlar Caddesi ve Basmahane Sokak’tan iki farklı giriş sağlanır.

Cami kâgir bir yapıdır. Çatı kiremit kaplı olup tavan betonarmedir. Avlu kesme taş döşeli olup giriş tek bir kapıdan yapılmaktadır. Minare, caminin kuzeydoğu köşesinde, yapıya yaklaşık 45° açıyla yerleştirilmiştir.

Cami doğu–batı doğrultusunda uzanmaktadır. Ön cephede bir giriş kapısı ve iki yanında birer pencere bulunmaktadır. Yan cephelerde birer pencere, üst kısımlarda ise ikişer ek pencere yer alır. Avlu içerisinde bazı kaynaklarda “minber” olarak geçen mimari elemanın aslında mihrabiye olduğu, eski fotoğraflarda harimin kuzey cephesinde açıkça görülebilmektedir.[1]

Halil Ağa Camii, özgün avlu düzeni, kâgir mimarisi ve konumu itibarıyla geleneksel Antakya cami tipolojisinin bir örneğini teşkil etmektedir. Zaman içerisinde kapsamlı onarımlar geçirmiş olup güncel cephe düzeni ve pencere yerleşimleri bu müdahaleler sonucunda şekillenmiştir.

 

 

[1] YÜKSEL, Engin – YÜKSEL, Ayşegül. (2010). Antakya Halil Ağa Cami, Arkeoyol Sanat Tarihi Bürosu Adana, sf: 3-4.